ประเพณีการก่อเจดีย์ทราย

22 มีนาคม 2566 3,221

เข้าสู่ช่วงเดือนเมษยนของทุกปี ชาวไทยทุกคนต่างก็ตั้งตารอประเพณีวันสงกรานต์ วันแห่งกาลเปลี่ยนผ่านจากปีเก่าเข้าสู่ปีใหม่ตามความเชื่อของหลายพื้นที่ในอุษาคเนย์
• เมื่อถึงเช้าของวันพญาวัน ชาวล้านนาจะนำ “ตุงไส้หมู” หรือตุงที่มีรูปสัตว์นักษัตรที่เรียกว่า “ตุงตั๋วเปิ้ง” ไปปักที่เจดีย์ทรายเพื่อเตรียมถวายองค์พระเจดีย์ทรายแด่พระสงฆ์ในช่วงสาย ซึ่งชาวบ้านจะมาร่วมพิธีกันอย่างพร้อมเพรียงกัน
--- วาลุกเจดีย์ ---
ก่อเจดีย์ทรายเพื่ออานิสงส์ผลบุญ
• การขนทรายเข้าวัดเพื่อก่อเป็นเจดีย์ทรายเป็นประเพณีที่ชาวล้านนาปฏิบัติกันมาตั้งแต่โบราณ ด้วยเชื่อว่า ในอดีตการสร้างวัดของคนล้านนาจะเป็นการจำลองโลกตามคติไตรภูมิ คือ วิหารที่ประดิษฐานพระพุทธรูปเปรียบเสมือนเขาสิเนโรบรรพตที่ประทับของพระพุทธเจ้า ล้อมรอบวิหารด้วยทรายขาวสะอาดที่เป็นเสมือนมหาสมุทรสีทันดร ชาวล้านนาจึงมีความเชื่อว่า ทุกครั้งที่เหยียบย่างเข้าไปในวัดแล้วมีทรายติดเท้าออกมาด้วยนั้นเป็นบาป เมื่อถึงช่วงวันปีใหม่จึงต้องขนทรายกลับไปคืนวัด
• อีกทั้งในคัมภีร์ใบลานธรรมอานิสงส์ปีใหม่ ได้กล่าวว่า ผู้ใดได้ถวายทรายหรือขนทรายเข้าวัดแล้วจะได้รับอานิสงส์ผลบุญให้ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ มีอายุยืนนาน พร้อมด้วยทรัพย์สมบัติมากมาย
• เมื่อมีการขนทรายเข้ามามากขึ้น จึงมีการสร้างเจดีย์ทรายโดยใช้ไม้ไผ่สานมาขดให้เป็นวงกลม แล้วนำทรายมาถมให้เต็มเป็นชั้น ๆ เวียนขึ้นไปจนทรงคล้ายกับเจดีย์ เรียกว่า วาลุกเจดีย์ (วา – ลุ – กะ เจดีย์) หรือเจดีย์ทราย
--- ตำนานความเชื่อของประเพณีก่อเจดีย์ทราย ---
• มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับตำนานความเชื่อของการก่อเจดีย์ทรายเรื่องหนึ่งว่า พระเจ้าปเสนทิโกศลได้เสด็จไปยังเมืองสาวัตถีพร้อมบริวาร ได้เห็นหาดทรายขาวบริสุทธิ์ก็เกิดจิตศรัทธาก่อทรายเป็นเจดีย์ 8 หมื่น 4 พันองค์ แล้วอุทิศเป็นพุทธบูชา ธรรมบูชา และสังฆบูชา เมื่อพระองค์ไปเฝ้าพระพุทธเจ้าก็ได้ทูลถามถึงอานิสงส์การก่อเจดีย์ทรายดังกล่าว
• พระพุทธเจ้าตรัสว่า “การที่มีจิตเลื่อมใสศรัทธาก่อเจดีย์ทรายถึง 8 หมื่น 4 พันองค์หรือเพียงองค์เดียวก็ได้อานิสงส์มาก คือ จะไม่ตกนรกหลายร้อยชาติ ถ้าเกิดเป็นมนุษย์ก็จะเพียบพร้อมไปด้วยยศถาบรรดาศักดิ์ มีบริวารและเกียรติยศชื่อเสียง หากตายก็จะได้ขึ้นสวรรค์ พรั่งพร้อมด้วยสมบัติและมีนางฟ้าเป็นบริวาร” จึงทำให้คนโบราณนิยมก่อเจดีย์ทรายเป็นประเพณีมาจนปัจจุบัน
• อีกตำนานหนึ่งในคัมภีร์ใบลานชื่อ “ธรรมอานิสงส์เจดีย์ทราย” เล่าว่า ในครั้งที่พระโพธิสัตว์เกิดเป็นชายชื่อ “ติสสะ” มีอาชีพตัดฟืนขาย วันหนึ่งเขาได้พบลำธารที่มีหาดทรายสะอาดงดงาม จึงทำการก่อทรายเป็นรูปเจดีย์ และฉีกเสื้อผูกกับเรียวไม้ปักเป็นธงไว้บนยอดกองทราย แล้วตั้งจิตอธิษฐานขอให้ได้เกิดเป็นพระพุทธเจ้า หลังจากเวียนว่ายในวัฏสงสารและได้บำเพ็ญบารมีเต็มที่แล้ว ก็ได้เกิดเป็นพระพุทธเจ้าชื่อสมณโคดมองค์ปัจจุบัน
• ประเพณีการก่อเจดีย์ทรายของชาวล้านนาจึงเกี่ยวโยงกับความเชื่อทางพุทธศาสนา ทั้งยังเป็นกุสโลบายของคนโบราณที่ปลูกฝังความเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม สร้างความสามัคคีให้แก่ลูกหลาน และการก่อเจดีย์ทรายยังเป็นประเพณีที่ช่วยให้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ได้มีโอกาสเข้าวัดทำบุญ ใกล้ชิดกับพุทธศาสนามากขึ้น
• ในช่วงเทศกาลสงกรานต์ของจังหวัดเชียงใหม่ในปีนี้ เทศบาลนครเชียงใหม่ขอเชิญชวนประชาชน และนักท่องเที่ยวเข้าร่วมประเพณีการขนทรายเข้าวัดเพื่อก่อเป็นเจดีย์ทรายถวายเป็นพุทธบูชาให้เป็นกุศลอานิสงส์ และร่วมสืบสานประเพณีไทยให้คงอยู่สืบไป
โดยจะจัดให้มีกิจกรรมการประกวดเจดีย์ทรายขึ้น ณ ข่วงประตูท่าแพ ในวันที่ 12 เมษายน 2566
สำหรับหลักเกณฑ์และรายละเอียดการรับสมัครเข้าร่วมประกวด โปรดติดตามข่าวสารทางเพจ Facebook: เทศบาลนครเชียงใหม่
ข้อมูล: หอสมุดดนตรีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 กรมศิลปากร
#เทศบาลนครเชียงใหม่
#ChiangMaiMunicipality
#ป๋าเวณีปี๋ใหม่เมืองเจียงใหม่

Gallery

ประเพณีการก่อเจดีย์ทราย - ประเพณีการก่อเจดีย์ทราย

Share this post!

แนะนำเทศบาล + ข้อมูลทั่วไป + บุคลากร + หน่วยงานภายใน

เอกสาร/รายงาน - แผนพัฒนาท้องถิ่น - เทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี - รายงานการติดตามประเมินผล - แผนพัฒนาการศึกษา + งานกิจการสภาเทศบาลนครเชียงใหม่ - รายงานสรุปผลการประเมินประสิทธิภาพของ อปท. (LPA) - การประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสฯ(ITA) - รายงานการประชุมคณะกรรมการพัฒนาเทศบาลฯและประชาคมท้องถิ่น + รายงาน/เอกสารดาวน์โหลดอื่นๆ + การประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสฯ (ITA) 2023

ข่าวประชาสัมพันธ์ - ข่าวกิจกรรม - VDO กิจกรรม + ป๋าเวณีปี๋ใหม่เมืองเจียงใหม่ - งานมหกรรมไม้ดอกไม้ประดับจังหวัดเชียงใหม่ + ประเพณีเดือนยี่เป็งเชียงใหม่ + ถนนคนเดินเชียงใหม่ - นโยบายการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (Privacy Notice) - ปฏิทินกิจกรรม

ประกาศต่างๆ + ประกาศราคากลาง + ข่าวประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์(e-bidding) + ประกาศผู้ชนะการเสนอราคา + ประกาศสมัครงาน/รับโอน - มาตรการเพื่อป้องกันการทุจริต + ศูนย์ประสานงานการเลือกตั้งเทศบาลนครเชียงใหม่ - TIA จัดซื้อจัดจ้าง

ข้อมูลบริการ - ถามตอบ - ติดต่อเรา + ส่วนควบคุมอาคารและผังเมือง + ศูนย์ช่วยเหลือประชาชนเทศบาลนครเชียงใหม่ + กองการเจ้าหน้าที่ - ประกาศความเสี่ยงด้านทุจริต - รวบรวมผลงานที่ผ่านมา - รายงานผลข้อร้องเรียน + ฐานข้อมูลตลาด - คู่มือประชาชน - คู่มือปฏิบัติงานสำหรับเจ้าหน้าที่ - E-Service - แบบฟอร์ม Download (สำหรับประชาชน) - คลองแม่ข่า

คลังความรู้ - องค์กรแห่งการเรียนรู้ - คลังความรู้ของเทศบาลนครเชียงใหม่ - เทศบัญญัติ - บทความทางด้านกฏหมาย - ทำเนียบครูภูมิปัญญาท้องถิ่น - แหล่งเรียนรู้ - ประติมากรรม จรัล มโนเพ็ชร

วารสาร

สำนักงานเทศบาลนครเชียงใหม่ ตั้งอยู่ที่ ๑ ถนนวังสิงห์คำอ.เมือง จ.เชียงใหม่

053-259000

รวมลิ้ิงค์ ร้องเรียนทุจริต/ร้องทุกข์

ล็อกอินสำหรับเจ้าหน้าที่